آشنایی با ترمینال برق و انواع پایانه‌ ها (۶ مدل اصلی)

از آن جایی که آشنایی با ترمینال برق و انواع پایانه ها در صنعت برق اهمیت بالایی دارد، در این مقاله به طور کامل در مورد انواع ترمینال های برق توضیح خواهیم داد. عملکرد ترمینال یا پایانه های برق در انجام اتصالات جریان‌ های الکتریکی بسیار مهم است. کار اصلی این وسیله، وصل کردن غیردائمی حداقل دو سیم برق به یکدیگر است؛ این اتصال موقتی است و به شکل بسیار محکمی انجام می‌شود. کانکتور برق نام دیگری است که به جای ترمینال برق استفاده می‌شود. در واقع هنگام متصل کردن سیم‌های برق به هم با استفاده از چسب، فرایند اتصال به خوبی انجام نشده و ممکن است باعث اتصالی برق و برق‌ گرفتگی افراد شود؛ اما با استفاده از این وسیله می‌توان دو سیم را به شکل بی‌ خطر و امن به یکدیگر وصل کرد.

انواع ترمینال برق

با توجه به کاربرد بسیار مهم ترمینال در صنعت برق، از این وسیله انواع مختلفی تولید شده است که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی و عملکرد خاص خود هستند. باید اشاره کرد که، عملکرد این وسیله به شکلی می‌باشد که احتمال رخداد هر گونه اتصالی برق و خطرات برق‌گرفتگی کم خواهد شد و علت آن هم این است که با استفاده از این دستگاه‌، جریان برق در داخل سیم‌ها بدون داغ شدن سیم از آن عبور کرده و منجر به بروز حوادث خطرناک نخواهد شد. از انواع مختلف این وسیله می‌توان به نوع ریلی، سرامیکی، شاخه‌ای و آمپلی فایر اشاره کرد که هر یک از آن‌ها دارای انواع و زیرشاخه‌های مختلفی هستند. برای مثال از انواع ریلی می‌توان به نوع ریلی معمولی، ریلی فشاری، ریلی دو یا چند طبقه و ریلی فیوز دار اشاره کرد.

ترمینال برق صنعتی

ترمینال‌ الکترونیکی صنعتی، از جمله پرکاربردترین و مهم‌ترین ابزار در صنعت برق است که برای ساخت و نصب تابلوهای برق از آن استفاده می‌شود. وظیفه‌ی این دستگاه وصل کردن پایانه اتصال سیم‌ ها به شکل محکم و بی‌نقص می‌باشد. این اتصال به طوری انجام می‌شود که حوادث مختلف مثل برق گرفتگی و یا اتصالی برق کم‌تر شده و فرایند اتصال دو سیم به امن‌ترین شکل ممکن انجام شود. روند کلی اتصال سیم و کابل‌ ها با استفاده از این وسیله به شکلی است که، سیم‌ ها به طرفین آن وصل شده و محکم می‌شوند و از این طریق جریان برق بین آن‌ها برقرار می‌شود.

ترمینال ریلی

از جمله مهم‌ترین انواع این وسیله‌ی صنعتی پرکاربرد، می‌توان به ترمینال ریلی اشاره کرد که برای ساخت انواع تابلو برق از آن‌ استفاده می‌شود. این وسیله به شکل کشویی طراحی شده است؛ علت در نظر گرفتن طراحی کشویی برای این وسیله، بکارگیری سبک مدولار در طراحی آن می‌باشد و با توجه به استفاده از این سبک، می‌توان ترمینال‌ ها را بر روی ریل اضافه و یا کم کرد. نوع ریلی خود به چند زیر دسته تقسیم می‌شود که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌های خاصی می‌باشند؛ از انواع مختلف این وسیله می‌توان به نوع ریلی معمولی، فشاری، دو یا چند طبقه و در آخر نوع ریلی فیوز دار اشاره کرد.

ترمینال ریلی معمولی

از جمله انواع ترمینال برق ریلی می‌توان به نوع معمولی آن اشاره کرد؛ عملکرد این وسیله به شکلی است که برای ایجاد اتصالات برقی بین دو یا چند سیم و یا کابل‌های مختلف، هر کدام از سیم‌های مورد نظر را به یک سر این وسیله وصل می‌کنیم و سپس از طریق محکم کردن پیچ‌ های روی دو سر آن، سیم‌ های متصل شده را نیز محکم می‌کنیم. در صورت این که بخواهیم سیم‌ های وصل شده را از یکدیگر جدا کنیم، با باز کردن پیچ‌ های یاد شده می‌توانیم به انجام این کار اقدام کنیم. این وسیله ساده‌ترین نوع در دسته‌ی ریلی‌ ها به شمار می‌آید.

ترمینال ریلی پارت الکتریک (Part Electric)

از جمله ترمینال های ریلی پارت الکتریک می توان به ترمینال ریلی درپوش دار اشاره کرد، این ترمینال ها از دسته ترمینال های صنعتی محسوب می شوند و رویه ای از جنس پلی کربنات دارند. از جمله ویژگی‌های ترمینال ریلی صنعتی پارت الکتریک می‌توان به نصب راحت آن، عدم نیاز به ابزار خاص در فرایند نصب، همچنین ابعاد کوچک آن و امکان استفاده از تعداد زیادی از آن در تابلوهای برق، عملکرد خوب آن در دماهای مختلف و همچنین مقاومت بالا در برابر ضربه اشاره کرد.

ترمینال ریلی پارت الکتریک Part Electric

ترمینال برق فشاری

نوع دیگری از ترمینال صنعتی برق، نوع فشاری است که از آن به عنوان کانکتور فشاری نیز یاد می‌شود و عملکرد آن بطور کلی تفاوتی با نوع معمولی نداشته و تقریبا به یک شکل است. تنها تفاوت بین این دو وسیله، نحوه‌ی سوار کردن و نصب کردن سیم روی آن‌ها برای برقراری اتصالات لازم است. در واقع اتصالات انجام شده بین کابل‌ ها به وسیله‌ی نوع فشاری نسبت به نوع معمولی، به شکل ساده‌تری انجام می‌شود.

همچنین باید اشاره کرد که ترمینال برق فشاری نسبت به معمولی دارای قیمت پایین‌تری می‌باشد. برای اتصال کابل‌های برق با استفاده از این وسیله، سیم‌ها را به دو طرف این وسیله فشار می‌دهیم به شکلی که سیم‌ ها وارد آن شوند و در داخل آن محکم شوند. از طرف دیگر با استفاده از یک ضامن، اقدام به جداسازی سیم‌ های وصل شده به طرفین ترمینال اقدام می‌کنیم.

ترمینال ریلی دو یا چند طبقه

نوع دیگری که باید به آن اشاره شود، نوع ریلی دو یا چند طبقه است و برای ساخت آن از دو یا چند ترمینال معمولی و یا فشاری استفاده می‌شود؛ به همین دلیل می‌توان گفت که، عملکرد این نوع ترکیبی از عملکرد نوع فشاری و معمولی است. تفاوت این نوع با انواع دیگر، در میزان فضای اشغال شده‌ی کمتر توسط آن در تابلوهای برق نسبت به انواع دیگر می‌باشد.

ترمینال ریلی فیوز دار

یکی دیگر از انواع ترمینال توزیع برق، نوع ریلی فیوز دار می‌باشد و همانطور که از نام آن مشخص است، در داخل بدنه‌ی این وسیله یک فیوز کوچک از جنس شیشه قرار دارد که در صورت بالا رفتن میزان جریان برق از یک حد مشخص، قطعه‌ای فلزی کوچکی که در داخل این فیوز قرار دارد ذوب می‌شود و به این شکل، جریان برق بطور کلی قطع خواهد شد. از این وسیله در مواردی استفاده می‌شود که جریان‌های آنالوگ و همچنین برق دی سی وجود داشته باشد. نوع فیوز دار نسبت به انواع دیگر دارای قیمت بالاتری می‌باشد و همچنین عملکرد آن نیز ساده‌تر می‌باشد.

نحوه استفاده از ترمینال ریلی

برای استفاده از این نوع ترمینال تقسیم برق به این شکل عمل می‌شود که، بعد از نصب و قرارگیری آن بر روی ریل، سیمی که برای اتصال در نظر داریم را وارد سلول‌های موجود در ترمینال کرده و با استفاده از پیچی که برای محکم کردن سیم در داخل بدنه‌ی این وسیله تعبیه شده است، سیم‌ها را به داخل سلول وصل کرده و آن را محکم می‌کنیم. برای اتصال سیم دیگر نیز همین مراحل را انجام داده و در نهایت، جریان لازم بین دو سیم مورد نظر برقرار می‌شود‌. بطور کلی و همانطور که قبلا اشاره شد، وظیفه‌ی اصلی این وسیله متصل کردن دو یا چند سیم به یکدیگر به شکل محکم و کاملا استاندارد می‌باشد.

ترمینال پیچی صنعتی

ترمینال پیچی صنعتی دارای یک عایق شیاردار به شکل استوانه است. شیارهای موجود بر روی بدنه‌ی عایق از جنس رزوه هستند و با استفاده از آن‌ها، فرآیند پیچش سیم‌ها و اتصال بین آن‌ها در نوع پیچی بهتر انجام می‌شود‌. نوع پیچی نسبت به دیگر انواع شاخه‌ای و فیوز دار دارای قیمتی ارزان‌تر می‌باشد و علاوه بر آن، فرایند نصب سیم‌ها از طریق این نوع نسبت به انواع دیگر این وسیله، آسان‌تر انجام می‌شود.

ترمینال شاخه‌ای

اگر بخواهیم طول سیم‌ ها را افزایش دهیم و یا این که از طریق به‌کارگیری چند سیم کوتاه یک سیم بلند ایجاد کنیم، اتصالات لازم بین سیم‌ها را از طریق یک ترمینال شاخه‌ای انجام می‌دهیم. این وسیله که در اصطلاح بین‌راهی نیز نامیده می‌شوند، برای ایجاد اتصالات بسیار محکم و استاندارد در بین چند سیم استفاده می‌شوند. سیم‌های ورودی و خروجی درون سلول‌های ورودی و خروجی موجود در این وسیله قرار گرفته و از طریق سیم گیرهای تعبیه شده در این وسیله محکم می‌شوند و در نهایت به یکدیگر وصل می‌شوند. این وسیله را می‌توان به دفعات مکرر استفاده کرده و سیم‌ های وصل شده از طریق آن را به آسانی از یکدیگر جدا کرد.

ترمینال سرامیکی

ترمینال سرامیکی در انواع مختلف تک خانه تا چهارخانه تولید و عرضه می‌شوند و از آن‌ها در زمینه‌هایی استفاده می‌شود که، به عایق‌ بندی در برابر شرایط مختلف از جمله حرارت‌های بالا نیاز است. این وسیله در ولتاژهای مختلفی به طول ۶، ۱۶، ۲۵ و ۵۰ آمپر نیز تولید می‌شود. همچنین برای ساخت تعدادی زیادی از چراغ‌ های روشنایی از این وسیله استفاده می‌شود‌.

ترمینال برق آمپلی فایر

قطر در نظر گرفته شده برای قسمت خروجی این نوع ترمینال نسبت به انواع دیگر، دارای اندازه‌ی کوچکتری می‌باشد و به همین علت فرایند نصب و اتصال سیم‌ ها به آسانی و بدور از مشکل و در امن‌ترین حالت ممکن انجام می‌شود‌‌‌‌‌‌‌‌‌. در فرایند ساخت نوع آمپلی فایر از یک متریال خیلی قوی و محکم از جنس پلی کربنات استفاده شده، که باعث مقاومت بالای آن در برابر ضربات محکم و دماهای بالا می‌شود. از جمله مهم‌ترین کاربردهای این وسیله، استفاده از آن برای ساخت ضبط‌های خودروها می‌باشد.

نتیجه‌گیری

ترمینال برق از جمله ابزار پرکاربرد در صنعت برق است که از آن برای اتصال دو یا چند سیم و کابل استفاده می‌شود. از جمله انواع ترمینال برق می‌توان به نوع ریلی، سرامیکی، شاخه‌ای و آمپلی فایر اشاره کرد که هر یک کاربرد خاصی در اتصال سیم‌های برق دارند. از انواع ترمینال و پایانه‌های ریلی نیز می‌توان به نوع ریلی معمولی، ریلی فشاری، ریلی دو یا چند طبقه و ریلی فیوز دار اشاره کرد. ترمینال صنعتی کاربرد گسترده‌ای در ساخت تابلو های برقی و چراغ‌ های روشنایی دارند.